• Tập đoàn Xăng Dầu Việt Nam (PLX) báo cáo KQKD quý 1/2025 với doanh thu đạt 67,9 nghìn tỷ đồng (-10% YoY) và LNST sau lợi ích CĐTS đạt 133 tỷ đồng (-88% YoY). Mức giảm mạnh này chủ yếu do (1) lợi nhuận gộp giảm 21% YoY và (2) chi phí bán hàng & quản lý (SG&A) tăng 5% YoY, ảnh hưởng nhiều hơn so với (3) sản lượng bán hàng tăng 3,6% YoY và (4) thu nhập tài chính ròng tăng 71% YoY, chủ yếu nhờ lãi tỷ giá 34 tỷ đồng (so với lỗ tỷ giá 5 tỷ đồng trong quý 1/2024).
• Yếu tố tác động giảm chính đến từ hàng tồn kho chi phí cao. Giá dầu có xu hướng giảm trong quý 1/2025, dẫn đến PLX bán hàng tồn kho mua ở mức giá cao hơn, trái ngược với lợi ích từ hàng tồn kho chi phí thấp trong xu hướng giá dầu tăng trong quý 1/2024 (Hình 2 & 3). Điều này dẫn đến việc biên lợi nhuận gộp giảm 0,7 điểm % YoY xuống 5,5%, bất chấp sự hỗ trợ từ chi phí kinh doanh định mức cao hơn đối với xăng và dầu diesel, lần lượt tăng 60 đồng/lít (+6%) và 140 đồng/lít (+14%) vào tháng 7/2024. Chúng tôi lưu ý rằng PLX đã ghi nhận chi phí dự phòng hàng tồn kho là 261 tỷ đồng trong quý 1/2025, so với khoản lãi 34 tỷ đồng từ việc hoàn nhập dự phòng trong quý 1/2024. Nếu loại trừ tác động của dự phòng hàng tồn kho, chúng tôi ước tính lợi nhuận gộp sẽ đạt 4,0 nghìn tỷ đồng (-14% YoY).
• Chi phí SG&A tăng 5% YoY tiếp tục ảnh hưởng lợi nhuận, chủ yếu do (1) chi phí nhân công tăng 7% YoY, (2) chi phí khấu hao tăng 14% và (3) chi phí thuê ngoài và các chi phí tiền mặt khác tăng 2%.
• Chúng tôi nhận thấy rủi ro giảm đối với dự báo lợi nhuận của chúng tôi, dù cần thêm đánh giá chi tiết, do doanh thu và LNST sau lợi ích CĐTS báo cáo trong quý 1 chỉ tương đương 26% và 4% dự báo cả năm của chúng tôi. Mặc dù sản lượng bán hàng nhìn chung phù hợp, đạt 24% dự báo cả năm 2025 của chúng tôi, nhưng giá dầu giảm mạnh đã dẫn đến lợi nhuận gộp trên mỗi lít thấp hơn dự kiến, cùng với chi phí SG&A cao hơn dự kiến.
• Mặc dù kết quả quý 1 thấp hơn kỳ vọng, chúng tôi thấy triển vọng dài hạn thuận lợi hơn nhờ các tiến triển trong quy định. Bộ Công Thương đã công bố dự thảo lần thứ 6 của nghị định mới về kinh doanh xăng dầu, trong đó đề xuất chuyển sang cơ chế giá thị trường, cho phép các nhà phân phối xăng dầu tự định giá bán lẻ. Điều này đánh dấu sự linh hoạt hơn so với dự thảo lần thứ 4 và có thể giúp tăng khả năng trang trải chi phí và cải thiện lợi nhuận. Trong khi đó, dự thảo vẫn duy trì các quy định hiện hành về việc các thương nhân phân phối mua hàng lẫn nhau, điều này được xem là kém tích cực hơn so với dự thảo lần thứ 4.

Bộ Công Thương công bố dự thảo lần thứ 6 của nghị định mới về kinh doanh xăng dầu. Hai thay đổi chính bao gồm:

1. Cơ chế giá: Chuyển sang cơ chế giá thị trường

• Các thương nhân phân phối xăng dầu sẽ có quyền tự thiết lập giá bán buôn và bán lẻ. Chính phủ sẽ không còn quy định giá cơ sở (quy định hiện hành) hoặc giá trần (dự thảo 4 đề xuất) mà chỉ can thiệp trong trường hợp thị trường có biến động bất thường. Các thương nhân phân phối xăng dầu sẽ tính toán và công bố giá bán lẻ vào thứ Năm hàng tuần theo công thức: giá bán xăng dầu (=) chi phi phí tạo nguồn thực tế (+) chi phí kinh doanh thực tế (+) lợi nhuận của doanh nghiệp trên mỗi lít (+) thuế GTGT. Đáng chú ý, không hạn chế số lần giảm giá giữa 2 kỳ công bố giá, nhưng chỉ được tăng giá vào kỳ điều chỉnh chính thức thứ Năm tiếp theo.
• Quan điểm của chúng tôi: Thay đổi này tích cực hơn so với quy định hiện hành và dự thảo 4. Theo dự thảo 6, các nhà phân phối xăng dầu hiện có thể tự quyết định tất cả các thành phần của công thức giá, cho phép họ trang trải tốt hơn chi phí đầu vào thực tế và cải thiện biên lợi nhuận.

2. Giảm bớt khâu trung gian: Trong dự thảo này, Bộ Công Thương đề xuất các thương nhân phân phối bán buôn có thể tiếp tục mua hàng lẫn nhau, tương tự như các quy định hiện hành, điều này kém tích cực hơn so với dự thảo 4.

Hình 1: KQKD quý 1/2025 của PLX

Nguồn: PLX, Vietcap (*giá trung bình)

Hình 4: So sánh Dự thảo 6 và Dự thảo 3 & 4 của Nghị định mới và Nghị định hiện hành

Nguồn: Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Vietcap

Powered by Froala Editor