1,6 triệu thanh niên không có việc làm và khoảng trống đáng lo của nguồn lực trẻ - Chi tiết bài viết | Vietcap AI News

Hơn 1,6 triệu thanh niên Việt Nam trong độ tuổi 15 – 24 hiện không có việc làm, không tham gia học tập hay đào tạo.

Không có tay nghề, nhiều lao động trẻ khó khăn, luẩn quẩn khi xin việc làm. Ảnh: Quỳnh Chi

Cục Thống kê hôm 6.10 công bố những thông tin vừa tích cực vừa đáng lo về thị trường lao động trong quý III/2025.

Tin vui là cả nước có 52,3 triệu người có việc làm trong quý III, tăng 261.300 người so với quý trước và 580.800 người so với cùng kỳ năm trước.

Không vui là trong quý III/2025, cả nước ghi nhận 1,6 triệu thanh niên 15-24 tuổi không có việc làm, không tham gia học tập hoặc đào tạo, chiếm 11,5% tổng số thanh niên Việt Nam.

Đây có thể coi là một báo động về “sức khỏe” của thị trường lao động và chất lượng nguồn nhân lực trẻ.

Đáng chú ý, ở nông thôn, tỉ lệ thanh niên “không học, không làm” cao gần gấp rưỡi so với thành thị, phản ánh rõ sự bất cân xứng giữa khu vực phát triển nhanh và khu vực còn chậm chuyển đổi.

Phần lớn nhóm thanh niên thất nghiệp là những người vừa tốt nghiệp đại học, cao đẳng hoặc trung cấp, đang loay hoay chuyển từ môi trường học sang môi trường làm việc.

Sự “loay hoay” này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó nổi bật là nghịch lý kéo dài nhiều năm: thừa bằng cấp nhưng thiếu kỹ năng thực tiễn. Doanh nghiệp luôn cần lao động có tay nghề, có kỹ năng thực hành, nhưng thị trường lại dư thừa cử nhân chưa sẵn sàng cho công việc thực tế.

Thực tế này cho thấy công tác định hướng nghề nghiệp và phân luồng sau trung học vẫn chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng. Nhiều học sinh vẫn chọn học đại học theo tâm lý đám đông, trong khi hệ thống giáo dục nghề nghiệp chưa đủ hấp dẫn và cơ hội việc làm chưa được quảng bá rõ ràng.

Bên cạnh đó, các chương trình đào tạo đại học vẫn nặng về lý thuyết, thiếu sự gắn kết với doanh nghiệp, khiến sinh viên khó tìm được việc ngay sau khi tốt nghiệp.

Một nguyên nhân khác là Việt Nam vẫn thiếu các chính sách hỗ trợ quá trình chuyển tiếp từ học tập sang việc làm.

Tại nhiều quốc gia, sinh viên được hỗ trợ bởi các mạng lưới tư vấn hướng nghiệp, chương trình thực tập có lương hoặc quỹ hỗ trợ khởi nghiệp trẻ. Còn tại Việt Nam, phần lớn thanh niên phải tự bươn chải trong thị trường lao động đầy biến động.

Đã đến lúc cần một chiến lược tổng thể cho thanh niên, từ hướng nghiệp trong trường phổ thông, đào tạo nghề linh hoạt, đến liên kết doanh nghiệp - nhà trường, mở rộng chương trình thực tập, khởi nghiệp tại địa phương và đào tạo nghề gắn với chuyển đổi số.

Tại khu vực nông thôn, cần xây dựng hệ sinh thái việc làm mới, gắn với nông nghiệp công nghệ cao, thương mại điện tử, du lịch cộng đồng… để người trẻ không phải rời bỏ quê hương tìm kế sinh nhai.

Con số 1,6 triệu không chỉ phản ánh tình trạng thất nghiệp tạm thời, mà còn là biểu hiện của sự lãng phí nguồn lực xã hội. Mỗi thanh niên không được học, không có việc làm là một khoảng trống trong sức bật quốc gia.

Vấn đề này cần được nhìn nhận như một thách thức phát triển của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình, chứ không chỉ là câu chuyện riêng của thị trường hay ngành lao động nếu muốn có được giải pháp thực sự hiệu quả.

Hoàng Văn Minh

Link gốc